Pranayama

Adem, het subtiele levenselixir, speelt een centrale rol in de Veda’s, de oudste heilige teksten van India. Deze teksten onthullen een wereld van wijsheid over de relatie tussen adem en leven, en introduceren pranayama als een weg naar spiritueel ontwaken en welzijn. In dit artikel zullen we de vedische visie op adem, pranayama, verschillende technieken, en hun toepassingen verkennen

De Vedische Concept van Adem

In de Veda’s wordt adem beschouwd als Prana, de levenskracht die het universum en alle wezens doordringt. Prana is niet slechts lucht die we inademen; het is de energie die de basis vormt van alle leven en bewustzijn. De Veda’s beschrijven hoe de beheersing van prana door pranayama kan leiden tot geestelijke helderheid, gezondheid en spirituele verlichting.

Pranayama: De Wetenschap van de Adem

Pranayama is afgeleid van twee Sanskriet woorden: “prana” (levenskracht) en “yama” (beheersing). Het is een integraal onderdeel van yoga, dat meer is dan lichamelijke oefening; het is een spirituele praktijk die lichaam, geest en ziel in harmonie brengt. Pranayama betreft het beheersen en reguleren van de ademhaling om zo de stroom van prana in het lichaam te optimaliseren.

Verschillende Pranayama Technieken

Er zijn verschillende pranayama technieken, elk met unieke voordelen en toepassingen. Enkele van de bekendste zijn:

Nadi Shodhana (Alternatieve Neusgatademhaling): Deze techniek zuivert de energiekanalen (nadi’s) en brengt balans tussen de linker- en rechterhersenhelften. Het bevordert rust, concentratie en een evenwichtig gevoel.
Ujjayi (Overwinningsademhaling): Ujjayi creëert een zacht, gelijkmatig geluid in de keel en bevordert de concentratie en meditatie. Het bouwt ook interne warmte op en is gunstig voor de gezondheid van de keel.
Kapalabhati (Skull Shining Breath): Deze krachtige techniek reinigt de longen en verhoogt de zuurstoftoevoer naar het lichaam. Het stimuleert de spijsvertering en is energie opwekkend.
Bhramari (Bijenademhaling): Bhramari produceert een zoemend geluid, wat kalmerend werkt op de geest en stress vermindert. Het is ook nuttig voor het verbeteren van het gehoor en de concentratie.

We gaan wat dieper in op de laatste 2 technieken:

Kapalabhati en Bhramari zijn twee unieke pranayama technieken met verschillende toepassingen en voordelen. Terwijl Kapalabhati zich richt op zuivering en revitalisering, brengt Bhramari rust en concentratie. Samen illustreren ze de diversiteit en diepgang van pranayama en bieden ze praktische tools voor zowel lichamelijke gezondheid als geestelijk welzijn.

Kapalabhati: Het Licht van de Schedel

Definitie en Betekenis

Kapalabhati, afkomstig uit het Sanskriet, combineert twee woorden: ‘kapala’, wat ‘schedel’ betekent, en ‘bhati’, wat ‘licht’ of ‘glans’ betekent. Deze ademhalingstechniek staat dus bekend als ‘het licht van de schedel’ en wordt vaak geassocieerd met zuivering en verlichting.

Techniek

Kapalabhati is een ‘shatkarma’, een reinigingstechniek in yoga. De focus ligt op krachtige uitademingen via de neus, waarbij de buikspieren naar binnen trekken. Dit wordt gevolgd door een natuurlijke inademing. De nadruk ligt op het actief uitademen, terwijl het inademen passief gebeurt.

Voordelen

Zuivering van de Longen en Luchtwegen: Kapalabhati helpt bij het verwijderen van stof, slijm en andere onzuiverheden uit de longen en de luchtwegen, waardoor de ademhalingsfunctie verbetert.
Verhoogde Zuurstoftoevoer: Door de krachtige uitademingen wordt het koolstofdioxidegehalte in het bloed verminderd, wat resulteert in een verhoogde zuurstoftoevoer naar de cellen.
Stimulatie van het Spijsverteringsstelsel: De buikspierbeweging stimuleert de organen in de buikholte, verbetert de spijsvertering en helpt bij het verlichten van constipatie.
Verhoogde Bloedcirculatie en Energie: De versnelde ademhaling bevordert de bloedcirculatie en verhoogt het energieniveau, wat leidt tot een gevoel van alertheid en revitalisering.
Mentale Zuivering en Concentratie: Kapalabhati zuivert niet alleen het lichaam, maar ook de geest, waardoor negatieve gedachten en stress verminderen en de concentratie toeneemt.

Bhramari: De Zoemende Bij

Definitie en Betekenis

Bhramari is vernoemd naar het Sanskrietwoord ‘Bhramar’, wat ‘bij’ betekent. Deze techniek staat bekend als de ‘bijenademhaling’ vanwege het karakteristieke zoemende geluid dat tijdens de uitademing wordt geproduceerd, vergelijkbaar met het geluid van een bij.

Techniek

Bhramari is een eenvoudige en toegankelijke pranayama. Het vereist dat men comfortabel zit, de ogen sluit en diep inademt door de neus. Tijdens de uitademing wordt een zoemend geluid gemaakt door de mond gesloten te houden. Dit kan worden versterkt door de oren af te sluiten met de vingers.

Voordelen

Stressvermindering: Het zoemende geluid heeft een meditatief effect dat helpt bij het verminderen van stress, angst en woede.
Verbetering van het Gehoor: Door het resoneren van het geluid in het hoofd, kan Bhramari het gehoor verbeteren en ooraandoeningen verlichten.
Bevordering van Concentratie: Bhramari helpt bij het afnemen van mentale turbulentie, wat resulteert in een verhoogde concentratie en een staat van meditatie.
Slaapkwaliteit: Het kalmerende effect van Bhramari kan helpen bij slaapproblemen en zorgt voor een diepere en rustigere slaap.
Keelgezondheid: Het trillende geluid heeft een masserend effect op de keel en is gunstig voor de gezondheid van de stembanden en de keel.

Toepassingen van Pranayama

Gezondheid en Welzijn: Pranayama is niet enkel een spirituele praktijk, maar ook een therapeutische tool. Het verbetert de longcapaciteit, versterkt het immuunsysteem, balanceert het autonome zenuwstelsel en bevordert mentaal welzijn.
Meditatie en Spirituele Groei: Pranayama bereidt de geest voor op meditatie door het verhogen van concentratie en innerlijke rust. Het is een sleutel tot diepere meditatieve staten en de realisatie van het Zelf, volgens de Vedische filosofie.
Energetische Balans: Door het balanceren van prana, brengt pranayama harmonie in de energiekanalen en chakra’s, de energiecentra in het lichaam. Dit leidt tot een gevoel van eenheid en verbinding met het universum.

De Wetenschappelijke Onderbouwing

Recent onderzoek onderschrijft de voordelen van pranayama. Studies tonen aan dat regelmatige beoefening de bloeddruk kan verlagen, stresshormonen kan verminderen, en de cognitieve functie kan verbeteren. Het werkt ook positief op de gemoedstoestand en kan helpen bij angst en depressie.

Integratie in het Dagelijks Leven

Pranayama kan gemakkelijk worden geïntegreerd in het dagelijks leven. Begin met een paar minuten per dag en verhoog geleidelijk de tijd. Het is belangrijk om te luisteren naar je lichaam en een techniek te kiezen die bij jouw behoeften en gezondheidstoestand past.

De Veda’s onthullen een diepgaande wijsheid over de relatie tussen adem en leven, en introduceren pranayama als een pad naar verlichting en welzijn. De verschillende technieken en hun toepassingen bieden een rijkdom aan mogelijkheden voor iedereen die op zoek is naar fysieke gezondheid, mentale helderheid en spirituele groei. Door de integratie van pranayama in het dagelijks leven, kunnen we de oude Vedische wijsheid omarmen en een leven van harmonie en eenheid leiden.

Dit hoofdstuk is slechts een inleiding tot de vedische kant van adem, pranayama, technieken en toepassingen. Er valt nog veel meer te ontdekken en te leren in de rijke traditie van de Vedische wetenschappen. Een diepere studie en persoonlijke beoefening kunnen de deuren openen naar een wereld van zelfkennis en universeel bewustzijn.

De Bhramari ademhaling. Deze gaan wij in de live lessen ook doen, in de module DEEP DIVE INTO VOICE komt deze ook voor. In deze ademhalingsoefening zit een diepere laag. Oefen het alvast thuis en ervaar het zelf.